تدلیس تجاری ، تبلیغات بازرگانی دروغین و کذب

چکیدهدرحقوق ایران تدلیس را به «فریب دادن طرف قرارداد در انگیزه ی اصلی یایکی ازجهات تراضی» تعریف می کنند. درقانون مدنی تدلیس عبارت است ازعملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود.درفقه امامیه، مشتبه ساختن حقیقت امر برطرف مقابل تدلیس محسوب می شود و با توجّه به ضمانت اجرایی که برای تدلیس در نظر گرفته اند (خیارفسخ)،تدلیس عیب رضا تلقّی نشده و ایراد عقد مبتنی بر قواعد فقهی مثل «قاعده ی لاضرر»یا«قاعده ی غرور»است. اغراق درتبلیغ اوصاف کالایکی ازشایع ترین مسائلی است که درحیطه ی تبلیغات بازرگانی وجوددارد. دامن زدن به مصرف گرایی وگرایش به تجمّل دربین مخاطب ومغایرت ماهوی برخی ازابعادتبلیغات بازرگانی باارزش های اخلاقی وفقهی اسلام ازجمله ی آسیب هایی است که دررهگذرتدلیس تجاری،تبلیغات بازرگانی دروغین وکذب برشخصیّت اجتماعی واخلاقی مخاطب واردمی شود. درفقه اسلامی مواردی هست که نشان می دهدعملی مثبت سبب تدلیس تجاری می شود؛یکی ازاین مواردتصریه است. تدلیس تجاری اگر چه شباهت هایی ازنظرارکان سازنده با تدلیس های حقوقی و جزایی داشته ، امّا متفاوت از آن ها ست. این عمل با بعضی جرائم ارتباط نزدیکی دارد از قبیل:گران فروشی، احتکار و...که در قوانین متفرّقه کم و بیش مورد اشاره قرار گرفته است . «گران فروشی عبارت است از عرضه ی کالا یا خدمات به بیش از نرخ های تعیین شده توسّط مراجع رسمی به طور علی الحساب یا قطعی و اجرا نکردن مقرّرات و ضوابط قیمت گذاری و انجام هر نوع اقدامی که به افزایش بهای کالا یا خدمات برای خریدار منجرشود».«احتکار عبارت است از نگهداری کالا به صورت عمده و امتناع از عرضه ی آن به قصد گران فروشی یا وارد کردن ضرر به جامعه بعد از اعلام ضرورت عرضه توسط دولت (وزارت بازرگانی یا دیگر مراجع قانونی ذی ربط)».